MARÍA SOLIÑA, BRUXA DE CANGAS

En 1972 celebrouse por primeira vez o Congreso Nacional de Bruxoloxía, posteriormente apareceron as investigacións de Bernardo Barreiro, en 1885, con numerosos casos de bruxas. Barreiro tivo o honor de ser prologado polo alto poeta Curros Enriquez coa súa investigación de María Soliña, muller de larga e continuada desgraza que viviu en Cangas entre os século XVI e XVII e aínda que se enfrontou ao Santo Oficio. Data o proceso de María Soliña do ano 1621, cando a suposta bruxa era xa unha anciá de 62 anos. Toda a súa existencia transcorrera en Cangas e gozou de boa familia ata que a desgraza centrouse nela. Así, aínda que se dixo que a anciá era bruxa de toda a vida e certo que ata o momento de caer nas mans de Santo Oficio quenes contra ela reiteradamente testificaron que a tiñan por muller cristiá, honrada e respetuosa coa fe e cumpridora dos seus sacramentos.

María estaba casado con Pepe Barba,  pescador, que tiña un fillo. Ambos, co irmán de María, chamado Antonio, andaban na mar, traballo co que gañaban o sustento e ata aforraron diñeiro co que se permitiron dispoñer dunha facenda regular.

Así marchaban cando veu a vila unha gran desgraza, o 4 de decembro de 1617, según se constatan nalgúns documentos, entrou na bahía viguesa unha escadra de once navíos de corsarios turcos, que fondearon próximos as illas Cies, tentando un desembarco de dano e rapiña. Catro días despois, en San Pedro de Domaio, ao rachar a alba de aquel venres fatal.

As xentes mariñeiras, as ordes dos capitáns Pedro Costas Franco e Pedro Bermudez de Soto e do alférez Domingo Pérez Hurtado, aprestáronse a defensa. Pero o seus medios eran tan escasos fronte a los dos seus opoñentes que no les quedo outra solución que a subida aos montes próximos o saldo de sete mortos sobre a ensangrentadas areas la praia, entre eles Pedro Barba, o marido de María Soliña e Antonio, o irmán de viúva.

A piratería quemou a parroquia de Domaio e navegou ata situarse fronte a Cangas, que bombardeou toda a noite. A maña seguinte. Mais dun millar de turcos desembarcaron en Rodeira, e rápido adueñaronse da vila, tras causar mortes como a do fillo de María. Así, Cangas, porto aberto e sen artillería de defensa foi presa fácil para os turcos que prenderon foto as colegiata, destrozaron imaxes e arremeteron contra o santo Cristo titular da vila que milagrosamente non ardeu, por mais que os infieis lle arrimaban as súas teas destrutoras.

O memorias redactado a consecuencia de tan tremendo desastre die que os piratas queimaron mais de cento cincuenta casa que eran as mellores de Cangas, entre elas a de María Soliña que quedou en completo desamparo.

Xa debía ser a vila obxecto de interés para o Santo Oficio, posto que o mesmo memorial da cita entre as vítimas mortas da piratería.

Anciá e sen quen lle gañara o sustento, María Soliña comezou a recorrer os camiños do Morrazo, mendigando de porta e porta. Agotada e famélica, o seu aspecto chegou a ser lastimoso. Tanto, que para o pobo cobrou a aparencia de bruxa.

Iniciouse contra ela a instrución dun proceso que había de durar catro anos, xa que desde ese momento seria consideraba unha bruxa, moitos testificaron que sempre fora unha bruxa. Incluso unha das declaracións di que sospeitando que María facíalle mal de ollo a esposa do testigo, que polas noites encontrábase sen sosego e con falta de respiración, recriminándolle isto a anciá e ameazándoa de morte se non cesaba cos seus hechizos, María contestou que esta noite ía virlle mal mais agudo a embrullada. E que, a suposta vítima pasou horas en pe, arrimada, tesa como unha estatua e sen sequera pronuncia palabra.

A anciá confesou que tiña poderes extraordinarios que exercitaba facía mais de tres anos, o home insistiu en levar a María a súa casa, onde escondeu a xentes que puideran escoitar o que a bruxa dixera, e que María lle dixo que se tiña que dar ó demo e despois ela lle conduciría de noite ata unha fonde onde se reunían todas as adoradas de Satanás.

Os testigos ocultos, ante o Santo Oficio, confirmando todo o que oíran e outras cousas referidas a xerarquías demaniais.

María Soliña foi apresada tras outras probas conta ela e sometida ao tormento polo Santo Oficio, declarárona bruxa desde facía xa, mais de vintacinco años e por haber renegado de Deus ao ter pactos co Diablo.

No sumario do seu procesos atribúenselle crimes, confesados antes a imposibilidades de resistir a dor da tortura a que foi sometida, medio enloquecida polos sufrimentos, apenas podía razoar e os seus desvaríos foron utilizados para dicir dela o ser maligno que era.

María repetiu, obsesionada, o seu arrepentimento de canto había confesando e pediu misericordia para os seis extravíos, o Tribunal, compadecido votou para a muller  “incompletun tormentorum”, obrigada a abxurar das súas imaxinarias conviccións, desde a vergoña da súa desnudez na que se lle expuxera. A condearon a confiscación de rodos os seus bens, o cal non foi imposible, porque non tiña ningún.

Pouco despois debía a súa ultima mala vida María faleceu. Ninguén sabe onde foi enterrada María Soliña, aínda que probablemente fora das cousas sagradas, por Cangas aínda se di “Soliña, y non de Deus” invocando a suposta bruxa.

A SERPE DO BELELLE

No concello de Fene,en Sillobre, no Pozo Negro da presa do Belelle vivía unha grande serpe alada e cuberta de anchas escamas , que durmía arrolada  no berce das augas con sabas de limo e colcha de xuncos e de herbas acuáticas. Era moi viaxeira . As ás pequerrechas a penas conseguían soportar o voluminoso corpo nun voo rasante. Con esforzo e moito entreno lograba percorrer a zona enteira ata a praia de Cabanas. Hai quen di que o instito maternal insatisfeito a levaba a tomar as nove ondas , ou tal vez os nove baños , porque fillos nunca se lle coñeceran.

                                            (Praia de Cabanas na actualidade)

Quen a vía quedaba aterrorizada. O medo estendeuse e planearon matala.Xuntáronse veciños de varias aldeas e argallaron facer cuns madeiros unhas puntuagudas estacas , a modo de adiadas lanzas. Colocáronse , coas puntas arriba , na ruta da serpe en direccion a Cabanas , por donde voaba baixiño e mesmo ás veces se pousaba a descansar . E alí un día quedou espichada. Os berros de lenya agonía do animal escoitáronse a gran distancia. As escamas defensivas do seu corpo nada puideron ante o home , depredador insaciable.

                                           Foto do rio Belelle ( lugar por donde discorria a serpe)

 Agoras as augas do río Belelle xa non cantarean , laian.

As mouras de Outeiro da Mina

A xente conta que na Pedra da moura en Outeiro da Mina habitan dúas mouras moi fermosas que se converten en serpes. Din que estas damas belidas gustaban de ir á festa, como o común dos mortais, e cando regresaban para o monte acompañadas dalgún mozo, pois a súa fermosura era engado para acompañantes, ó chegar un pouco antes da devandita pedra parábanse e non deixaban que os mozos as acompañaran máis aló.
Un día un destes pretendentes non fixo caso e seguiunas ata a pedra e cal foi a súa sorpresa cando viu que as mouras que acompañara esa noite se transformaban en serpes arrepiantes e desaparecían na peneda.
Tamén contan que outra vez unha destas mouras díxolle ó seu pretendente que era víctima dun feitizo e que debía axudala a romper co pesado encantamento. A moura díxolle ó rapaz que a seguise ata a pedra e que pasase o que pasase non se asustara. Así fixo o mozo, pero tan pronto chegaron á pedra, a moura transformouse en serpe e amosouse ante el . O rapaz asustado saíu correndo sen cumpri-la súa promesa de axudala a se desencantar.

A dia de hoxe sabemos que esta lenda non é probable por que non entra dentro do loxico da sociedade actual ainda asi , neste pobo se segue a realizar a ruta pola que se din que as mouras subian ata a famosa pedra na cal se convertian en serpes , na actualidade se ten como una zona turistica do pobo polo cal a xente da hoxe lles interesa que esta lenda perviva por moito tempo xa que é un reclamo para o seu pobo.

Nome da miña parroquia

Aproveitando que na clase de Historia de Galicia estamos a falar sobre o tema da " Galicia Maxica" pois os contarei a lenda a cal che contan de pequeno se medras aqui na parroquia de Perlío no concello de Fene.
A min en particular foi a miña avoa quen me a dixo é trata sobre un rapaz que vivia a beira do rio Cadavo con a sua familia e apenas tiña nada que levarse a boca por lo que decidiu visitar a unha meiga co fin de que esta a axudara , o meiga a ver o aspecto do rapaz non dudou nin un intre en axudarlle por iso concedeulle un poder ao rapaz polo cal con as suas mans poderia convertir as pedras do rio en perlas pero eso si deixoulle ben clase que tan so poderia coller unha cada mes do ano e que cada vez que a retirase do rio deberia de ir a mostrasela.
Pasou o tempo e o rapaz cumplia as indicacions da meiga , pero ata que un dia e como di o dicho a avaricia rompe o saco , o rapaz retirou duas gardandose unha no peto pensando de que a meiga non se daria de conta , a meiga se sentiu enganada por que obviamente descubriu o rapaz por lo que o convertiu en oito perlas e botounas ao rio de este feito ven o nome de PER(perlas) LIO(rio).
Estas oito perlas representan as oito parroquias das cales consta o concello , tamen se di que se alguen consegue reunir as oito perlas o rapaz volvera a aparecer.

Esta lenda sigue viva a dia de hoxe na parroquia posto que hai moitas cousas en relación a esta lenda , hasta fai uns anos e antes da sua demolición tiñamos un cine de nombre "O Perla".

O mesmo no escudo da parroquia podese ver que se repesenta esta lenda.